Hiến
Pháp CHND Trung Hoa 1982
LỜI
NÓI ĐẦU
Trung
Quốc là một trong những quốc gia có lịch sử lâu đời nhất trên thế giới. Nhân
dân các dân tộc Trung Quốc đã cùng nhau xây dựng nên một nền văn hoá huy hoàng,
sán lạn, với truyền thống cách mạng quang vinh.
Từ
sau năm 1840, nước Trung Quốc phong kiến từng bước trở thành nước nửa thuộc
địa, nửa phong kiến. Nhân dân Trung Quốc tiếp bước thế hệ đi trước, anh dũng
đấu tranh giành độc lập, giải phóng dân tộc và tự do dân chủ.
Thế kỷ 20, Trung Quốc đã xảy ra
sự thay đổi lịch sử long trời lở đất.
Năm
1911, Tôn Trung Sơn lãnh đạo cách mạng Tân Hợi lật đổ đế chế phong kiến, thành
lập nước Trung Hoa dân quốc. Nhưng nhiệm vụ lịch sử của nhân dân Trung Quốc
đánh bại chủ nghĩa đế quốc và phong kiến vẫn chưa hoàn thành.
Năm
1949, Đảng Cộng sản Trung Quốc do lãnh tụ Mao Trạch Đông lãnh đạo nhân dân các
dân tộc Trung Quốc tiến hành đấu tranh vũ trang và các hình thức đấu tranh khác
trong cuộc trường chinh gian khổ, cuối cùng đã lật đổ sự thống trị của chủ
nghĩa đế quốc, chủ nghĩa phong kiến và chủ nghĩa tư bản quan liêu, giành thắng
lợi vĩ đại cách mạng chủ nghĩa dân chủ mới, thành lập nước Cộng hoà nhân dân
Trung Hoa. Từ đó nhân dân Trung Quốc nắm được quyền lực nhà nước, trở thành chủ
nhân quốc gia.
Sau
khi thành lập nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa, Trung Quốc từng bước thực hiện
chủ nghĩa dân chủ mới quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Đã hoàn thành cải tạo xã hội
chủ nghĩa đối với chế độ tư hữu tư liệu sản xuất, xoá bỏ chế độ người bóc
lột người, thành lập chế độ xã hội chủ nghĩa, lấy cơ sở là chuyên chính dân chủ
nhân dân với nền tảng liên minh công nông do giai cấp công nhân lãnh đạo, trên
thực tế, chuyên chính giai cấp vô sản được củng cố và phát triển. Nhân dân
Trung Quốc và quân giải phóng nhân dân Trung Quốc đã đánh thắng chủ nghĩa đế
quốc, đánh thắng sự xâm lược của chủ nghĩa bá quyền, chiến tranh phá hoại và vũ
trang đẫm máu, bảo vệ độc lập, an ninh quốc gia, tăng cường an ninh quốc phòng.
về mặt kinh tế, đã giành được những thành tựu vô cùng quan trọng, hình thành
tương đối hoàn chỉnh hệ thống công nghiệp XHCN, sản xuất nông nghiệp nâng cao
rõ rệt. Các sự nghiệp giáo dục, khoa học, văn hoá… phát triển mạnh mẽ. Việc
giáo dục tư tưởng XHCN giành được thành tựu rõ rệt. Đời sống của phần lớn
bộ phận dân cư được cải thiện đáng kể.
Sự
thắng lợi của cách mạng chủ nghĩa dân chủ mới Trung Quốc và những thành tựu của
sự nghiệp XHCN do Đảng Cộng sản Trung Quốc lãnh đạo nhân dân các dân tộc Trung
Quốc dưới sự dẫn dắt của lý luận Mác- Lê nin, tư tưởng Mao Trạch Đông kiên trì
chân lý, sửa chữa sai lầm, gian khổ đấu tranh và giành được thắng lợi. Từ nay
về sau, nhiệm vụ căn bản của nước ta là tập trung lực lượng tiến hành xây dựng
hiện đại hoá XHCN. Nhân dân các dân tộc Trung Quốc sẽ tiếp tục dưới sự lãnh đạo
của Đảng Cộng sản, với sự chỉ đạo của chủ nghĩa Mác Lê nin và tư tưởng Mao
Trạch Đông kiên trì chuyên chính dân chủ nhân dân, kiên trì con đường XHCN,
kiên trì cải cách đổi mới, không ngừng hoàn thiện các mặt của chế độ XHCN, phát
triển dân chủ XHCN, kiện toàn pháp chế XHCN, tự lực cánh sinh, gian khổ phấn
đấu, từng bước thực hiện hiện đại hoá công nghiệp, nông nghiệp, quốc phòng và
khoa học kỹ thuật, xây dựng đất nước ta thành một nước XHCNgiàu mạnh, dân chủ
văn minh.
Ở
nước ta, giai cấp bóc lột đã bị xoá bỏ, nhưng đấu tranh giai cấp vẫn còn tồn
tại trong một phạm vi và thời gian nhất định. Nhân dân Trung Quốc vẫn cần tiến
hành đấu tranh với các thế lực phản động trong và ngoài nước, đấu tranh với
phần tử chống đối nhằm phá hoại chế độ XHCN ở nước ta.
Đài Loan là một bộ phận lãnh
thổ thiêng liêng của nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa. Hoàn thành sự nghiệp
thống nhất tổ quốc là trách nhiệm thiêng liêng của nhân dân cả nước Trung Quốc
trong đó bao gồm đồng bào Đài Loan.
Sự
nghiệp xây dựng XHCN phải dựa vào giai cấp công nhân, nông dân và tầng lớp trí
thức đoàn kết tất cả các lực lượng có thể đoàn kết. Trong quá trình lâu dài của
cách mạng và xây dựng đã kết thành các đảng phái dân chủ và các đoàn thể nhân
dân tham gia, do Đảng Cộng sản Trung Quốc lãnh đạo được toàn thể nhân dân lao
động XHCN, người yêu nước XHCN và chiến tuyến thống nhất của đông đảo người yêu
nước ủng hộ. Chiến tuyến thống nhất tiếp tục được củng cố và phát triển. Hội
nghị Hiệp thương chính trị nhân dân Trung Quốc là tổ chức mặt trận yêu nước
thống nhất rộng rãi, từng phát huy tác dụng quan trọng trong lịch sử. Từ nay về
sau, trong đời sống chính trị cả nước, đời sống xã hội và trong các hoạt động
đối ngoại hoà bình, trong sự nghiệp tiến hành xây dựng hiện đại hoá XHCN, trong
đấu tranh thống nhất và đoàn kết bảo vệ nhà nước, sẽ từng bước phát huy các tác
dụng quan trọng khác.
Nước
Cộng hoà nhân dân Trung Hoa là quốc gia đa dân tộc thống nhất, do cộng đồng các
dân tộc trong cả nước tạo nên, xác lập quan hệ dân tộc XHCN bình đẳng, đoàn kết
tương trợ lẫn nhau và quan hệ đó tiếp tục được tăng cường. Trong quá trình đấu
tranh bảo vệ đoàn kết dân tộc, phản đối chủ nghĩa đại dân tộc, chủ yếu là chủ
nghĩa dân tộc đại Hán, phản đối chủ nghĩa dân tộc địa phương. Nhà nước cố gắng
hết sức để thúc đẩy sự phồn vinh giữa các dân tộc trên cả nước.
Thành
tựu cách mạng và xây dựng Trung Quốc là không tách rời khỏi sự ủng hộ của nhân
dân toàn thế giới. Tương lai của Trung Quốc có mối quan hệ mật thiết với tương
lai của thế giới. Trung Quốc kiên trì chính sách ngoại giao độc lập, tự chủ,
kiên trì 5 nguyên tắc chung sống hoà bình, tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh
thổ, không xâm phạm lẫn nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau,
bình đẳng cùng có lợi, phát triển quan hệ ngoại giao và kinh tế, giao lưu văn
hoá với các nước, kiên trì chống lại chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa bá quyền, chủ
nghĩa thực dân, tăng cường đoàn kết nhân dân các nước trên thế giới, ủng hộ
nhân dân các nước đang phát triển và các dân tộc bị áp bức trong sự nghiệp
chính nghĩa, giành lấy và bảo vệ nền độc lập, phát triển kinh tế dân tộc, nỗ
lực để bảo vệ hoà bình thế giới và thúc đẩy sự tiến bộ của loài người.
Bản
hiến pháp này dùng hình thức pháp luật xác nhận thành quả đấu tranh của nhân
dân các dân tộc Trung Quốc. quy định chế độ và nhiệm vụ căn bản của nhà nước,
là luật cơ bản của nhà nước, có hiệu lực pháp lý cao nhất. Nhân dân các dân tộc
trong cả nước, tất cả các cơ quan nhà nước, lực lượng vũ trang, các chính đảng
và đoàn thể xã hội, các tổ chức sự nghiệp, các doanh nghiệp đều phải lấy Hiến
pháp làm tiêu chuẩn xử sự căn bản trong hoạt động của mình và có trách nhiệm
trong việc bảo vệ sự tôn nghiêm của Hiến pháp, bảo đảm Hiến pháp được thi hành.