CHƯƠNG II. LIÊN BANG VÀ CÁC TIỂU BANG
Điều 20 [Những nguyên tắc hiến định - bảo vệ trật tự hiến
pháp]
(1) Cộng hòa Liên bang Đức là một nhà nước liên bang dân chủ
và xã hội.
(2) Mọi quyền lực của các cơ quan nhà nước có nguồn gốc từ nhân
dân. Quyền lực đó được thực hiện bởi nhân dân thông qua bầu cử,
việc bỏ phiếu và thông qua các cơ quan lập pháp, hành pháp và tư pháp cụ
thể.
(3) Cơ quan lập pháp sẽ bị ràng buộc bởi trật tự hiến pháp, hành
pháp và tư pháp theo quy định của pháp luật và công lý.
(4) Tất cả người Đức có quyền chống lại bất kỳ kẻ nào tìm cách xóa
bỏ trật tự hiến pháp này, nếu không còn biện pháp khắc phục khác.
Điều 20a [Bảo vệ các nền tảng tự nhiên của sự sống và các động
vật]
Với ý thức về trách nhiệm của mình đối với thế hệ tương lai,
nhà nước có trách nhiệm bảo vệ các nền tảng tự nhiên của sự sống và các
loài động vật bằng lập pháp, theo quy định của pháp luật và công
lý, bằng hoạt động của các cơ quan hành chính và tư pháp trong khuôn khổ
của trật tự hiến pháp.
Điều 21 [Đảng phái chính trị]
(1) Các đảng chính trị tham gia vào sự hình thành của ý chí chính
trị của nhân dân. Chúng được tự do thành lập. Tổ chức nội bộ của các đảng
phải phù hợp với nguyên tắc dân chủ. Các đảng chính trị phải chịu trách
nhiệm công khai về tài sản, các nguồn lực và việc sử dụng các quỹ của
mình.
(2) Các đảng chính trị, do các mục tiêu hoặc hành vi của
thành viên, tìm cách làm suy yếu hoặc xóa bỏ trật tự tự do dân chủ hoặc gây
nguy hiểm cho sự tồn tại của Cộng hòa Liên bang Đức là không hợp hiến.
Tòa án Hiến pháp Liên bang phán quyết về vấn đề không hợp hiến.
(3) Các chi tiết được quy định bởi luật liên bang.
Điều 22 [Thủ đô - quốc kỳ]
(1) Berlin là thủ đô của Cộng hòa Liên bang Đức. Liên
bang chịu trách nhiệm đại diện cho toàn bộ quốc gia tại thủ đô. Các
chi tiết sẽ được luật liên bang quy định.
(2) Lá cờ liên bang sẽ có màu đen, đỏ và vàng.
Điều 23 [Liên minh châu Âu]
(1) Để thiết lập một châu Âu thống nhất, Cộng hòa Liên bang Đức sẽ
tham gia vào sự phát triển của Liên minh châu Âu, tuân thủ các nguyên tắc dân
chủ, xã hội, và liên bang, nguyên tắc pháp quyền, nguyên tắc tương hỗ, và
đảm bảo một mức độ bảo vệ các quyền cơ bản tương đương với quy định của
Luật cơ bản này. Vì mục tiêu này, Liên bang có thể chuyển giao các quyền chủ
quyền bằng một đạo luật với sự đồng ý của Thượng viện. Việc thành lập Liên minh
châu Âu, cũng như những thay đổi trong điều ước quốc tế và các quy định tương
tự sửa đổi hoặc bổ sung Luật cơ bản này, hoặc sửa đổi, bổ sung nếu có
phải tuân thủ khoản (2) và (3) của Điều 79.
(1a) Hạ viện và Thượng viện có quyền khởi kiện ra trước Tòa án
Công lý Liên minh châu Âu để khiếu nại về quyết định lập pháp của
Liên minh đã vi phạm nguyên tắc tương hỗ. Hạ viện có nghĩa vụ thực hiện
việc khiếu kiện đó khi có yêu cầu của 1/4 thành viên. Bằng một đạo luật
cần có sự đồng ý của Thượng viện, các ngoại lệ đối với câu đầu tiên của khoản
(2) Điều 42 và câu đầu tiên của khoản (2) Điều 52, có thể
được ủy quyền để thực hiện các quyền trao cho Hạ viện và Thượng viện theo các
thỏa thuận làm cơ sở thiết lập Liên minh châu Âu.
(2) Hạ viện và, thông qua Thượng viện, các Bang sẽ tham gia các
vấn đề liên quan đến Liên minh châu Âu. Chính phủ Liên bang sẽ thông tin cho Hạ
viện và Thượng viện một cách toàn diện và sớm nhất có thể.
(3) Trước khi tham gia vào các quyết định lập pháp của Liên
minh châu Âu, Chính phủ Liên bang sẽ tạo điều kiện để Hạ viện nêu rõ quan điểm
của mình. Chính phủ Liên bang sẽ cân nhắc quan điểm Hạ viện trong quá
trình đàm phán. Các chi tiết được quy định bởi luật.
(4) Thượng viện sẽ tham gia vào quá trình ra quyết định của
Liên bang khi nó có khả năng tham gia tương tự như một vấn đề trong nước, hoặc
trong khi vấn đề nằm trong thẩm quyền trong nước của các Bang.
(5) Trong một lĩnh vực thuộc thẩm quyền tuyệt
đối của Liên bang, lợi ích của các Bang bị ảnh hưởng, và trong các
vấn đề khác, trong chừng mực Liên bang có quyền lập pháp, Chính phủ Liên
bang sẽ xem xét quan điểm của Thượng viện. Khi quyền lập pháp của các Bang, cấu
trúc của các cơ quan thuộc Bang, hoặc thủ tục hành chính Bang bị ảnh hưởng,
quan điểm của Thượng viện sẽ được tôn trọng nhiều nhất có thể khi
xác định quan điểm của Liên bang phù hợp với các trách nhiệm của Liên bang cho
cả quốc gia. Liên quan đến các vấn đề có thể dẫn đến ăng chi phí hoặc giảm
doanh thu cho Liên bang, cần phải được sự đồng ý của Chính phủ Liên
bang.
(6) Khi thẩm quyền lập pháp tuyệt đối thuộc về Bang liên quan đến
các vấn đề trường học, văn hóa hay phát sóng bị ảnh hưởng lớn, việc
thực hiện các quyền thuộc Cộng hòa Liên bang Đức với tư cách một quốc gia
thành viên của Liên minh châu Âu sẽ được giao bởi Liên bang cho một đại
diện của Bang được chỉ định bởi Thượng viện. Những quyền này
được thực hiện với sự tham gia và đồng thuận của Chính phủ Liên bang;
việc thực thi chúng phải phù hợp với trách nhiệm của Liên bang đối với cả quốc
gia.
(7) Chi tiết liên quan đến các khoản (4) đến (6)
điều này được quy định bởi một đạo luật có sự đồng ý của Thượng
viện.
Điều 24 [Chuyển giao quyền chủ quyền – hệ thống an ninh tập
thể]
(1) Liên bang, theo quy định của một đạo luật, có thể
chuyển giao quyền chủ quyền cho các tổ chức quốc tế.
(1a) Trong phạm vi các Bang có thẩm quyền và chức năng nhà nước,
chúng có thể, với sự đồng ý của Chính phủ Liên bang, chuyển giao các quyền chủ
quyền cho các tổ chức quốc tế ở các khu vực lân cận.
(2) Nhằm duy trì hòa bình, Liên bang có thể gia nhập vào một hệ
thống an ninh tương hỗ tập thể, khi làm như vậy, nó sẽ chấp nhận những giới hạn
đối với quyền chủ quyền để đạt được và bảo đảm một nền hòa bình lâu dài ở châu
Âu và giữa các quốc gia trên thế giới.
(3) Đối với việc giải quyết tranh chấp giữa các quốc gia, Liên
bang sẽ gia nhập các hiệp định quy định về trọng tài quốc tế chung, toàn
diện và có tính bắt buộc.
Điều 25 [Ưu thế của luật quốc tế]
Các quy tắc chung của luật quốc tế sẽ là một phần không thể tách
rời của luật liên bang. Chúng sẽ được ưu tiên hơn các luật và trực tiếp tạo ra
các quyền và nghĩa vụ cho dân cư trên lãnh thổ liên bang.
Điều 26 [Bảo đảm hoà bình quốc tế]
(1) Các hành vi dự tính và thực hiện với ý định phá hoại các
mối quan hệ hòa bình giữa các quốc gia, đặc biệt là để chuẩn bị cho
một cuộc chiến tranh xâm lược, sẽ là không hợp hiến. Chúng bị coi là tội phạm
hình sự.
(2) Vũ khí được thiết kế cho chiến tranh chỉ có thể
được sản xuất, vận chuyển, hoặc bán trên thị trường khi có sự cho phép của
Chính phủ Liên bang. Các chi tiết được quy định bởi luật liên bang.
Điều 27 [Đội tàu buôn]
Tất cả các tàu buôn của Đức cấu thành một đội tàu buôn nhất.
Điều 28 [Hiến pháp Bang – Tự quản địa phương]
(1) Trật tự hiến pháp tại các Bang phải phù hợp với các nguyên tắc
của nhà nước cộng hòa dân chủ và xã hội, theo nguyên tắc pháp quyền, trong phạm
vi nội dung của Luật cơ bản này. Tại mỗi Bang, quận hạt và thành phố, người
dân được đại diện bởi một cơ quan được lựa chọn từ cuộc bầu
cử phổ thông, trực tiếp, tự do, bình đẳng và bỏ phiếu kín. Tại các cuộc bầu cử
quận hạt và thành phố, người có quốc tịch của bất kỳ quốc gia thành viên nào
của Cộng đồng châu Âu cũng đủ điều kiện bỏ phiếu và
được bầu phù hợp với luật Cộng đồng châu Âu. Tại các thành phố, một hội
đồng địa phương có thể thay thế vị trí của cơ quan dân cử.
(2) Các thành phố phải được bảo đảm quyền quy
định tất cả các công việc của địa phương về trách nhiệm của mình, trong giới
hạn theo quy định của luật. Trong phạm vi chức năng của mình được luật định,
các hiệp hội thành phố cũng sẽ có quyền tự trị phù hợp với pháp luật. Việc bảo
đảm quyền tự chủ được mở rộng trên cơ sở tự chủ tài chính; cơ sở này bao gồm
quyền của thành phố đối với nguồn thu thuế dựa trên khả năng kinh tế và
quyền thiết lập tỷ lệ đánh thuế các nguồn này.
(3) Liên bang có trách nhiệm đảm bảo rằng trật tự hiến pháp
của các Bang phù hợp với các quyền cơ bản và các quy định của khoản (1) và (2)
của Điều này.
Điều 29 [Phân định lại lãnh thổ Liên bang]
(1) Việc phân chia lãnh thổ liên bang thành các Bang có thể
được điều chỉnh lại để đảm bảo rằng mỗi Bang có kích thước và khả
năng thực hiện các chức năng của mình một cách hiệu quả. Sự quan tâm thích đáng
sẽ dành cho các mối liên hệ khu vực, lịch sử, văn hóa, hiệu quả kinh tế, các
yêu cầu quy hoạch địa phương và khu vực.
(2) Việc điều chỉnh hiện trạng phân chia thành các Bang được thực
hiện bởi một đạo luật liên bang, phải được xác nhận bằng cách trưng
cầu dân ý. Các Bang bị ảnh hưởng có quyền trình bày quan điểm.
(3) Trưng cầu dân ý được tổ chức tại các Bang mà từ đó
lãnh thổ hoặc bộ phận lãnh thổ một Bang mới hoặc Bang được xác định lại ranh
giới được thành lập (Bang bị ảnh hưởng). Vấn đề được bỏ phiếu là liệu Bang
bị ảnh hưởng sẽ duy trì như hiện trạng hay nên thành lập Bang mới hoặc
xác định lại ranh giới Bang. Đề xuất thành lập một Bang mới hoặc xác định
lại ranh giới Bang sẽ có hiệu lực nếu việc điều chỉnh được chấp thuận bởi
đa số dân cư tại lãnh thổ tương lai của Bang đó và đa số tại vùng lãnh thổ hoặc
bộ phận của lãnh thổ của Bang bị ảnh hưởng. Đề xuất sẽ không có
hiệu lực nếu trong phạm vi lãnh thổ của Bang bị ảnh hưởng đa số từ
chối việc thay đổi; tuy nhiên, sự từ chối như vậy sẽ không có giá trị nếu
tại bất kỳ phần nào của lãnh thổ có liên kết với Bang bị ảnh hưởng được thay
đổi bởi đa số 2/3 chấp thuận sự thay đổi, trừ khi nó bị từ chối bởi
đa số 2/3 lãnh thổ của Bang bị ảnh hưởng như một chỉnh thể.
(4) Nếu tại bất kỳ khu vực dân cư và kinh tế xác định rõ
ràng và tiếp giáp nhau nằm trong hai hoặc nhiều Bang và có ít nhất một triệu
dân, mà 1/10 của số người đó có quyền bỏ phiếu trong cuộc bầu cử Hạ viện, kiến
nghị gộp khu vực đó vào một Bang, một luật liên bang quy định chi tiết trong
vòng 2 năm về việc có thực hiện thay đổi theo quy định của khoản (2) Điều này
hoặc tổ chức trưng cầu dân ý tại Bang bị ảnh hưởng.
(5) Việc trưng cầu tư vấn sẽ xác lập việc liệu những thay
đổi mà luật đề xuất có được sự chấp thuận của các cử tri. Luật không
thể đưa ra
nhiều hơn hai đề xuất để để lấy ý kiến cử tri. Nếu đa số chấp
thuận một đề xuất thay đổi việc phân chia các Bang hiện tại, một luật
liên bang quy định chi tiết trong vòng 2 năm việc liệu có thực hiện thay đổi
theo khoản (2) của Điều này hay không. Nếu đề nghị được chấp thuận phù hợp với
câu thứ ba và thứ tư của khoản (3) Điều này, một luật liên bang quy định thành
lập Bang được đề nghị sẽ được ban hành trong vòng 2 năm sau khi bỏ phiếu trưng
cầu và sẽ không cần sự xác nhận bằng cách trưng cầu dân ý.
(6) Đa số trong một cuộc trưng cầu dân ý hoặc trong một cuộc trưng
cầu tư vấn sẽ bao gồm phần lớn số phiếu bầu, với điều kiện tối thiểu là 1/4 số
người có quyền bỏ phiếu trong cuộc bầu cử Hạ viện. Các chi tiết khác liên quan
đến trưng cầu dân ý, kiến nghị và trưng cầu tư vấn được quy định bởi luật
liên bang, trong đó cũng có thể quy định rằng cùng một kiến nghị
không thể nộp nhiều hơn một lần trong khoảng thời hạn 5 năm.
(7) Các thay đổi khác liên quan lãnh thổ của các Bang có
thể được thực hiện bởi các thỏa thuận giữa các Bang có liên quan hoặc bằng
một đạo luật liên bang với sự đồng ý của Thượng viện, nếu lãnh thổ bị thay đổi
có hơn 50.000 cư dân. Các chi tiết được quy định bởi luật liên bang với sự đồng
ý của Thượng viện và đa số thành viên Hạ viện. Luật phải quy định cho
thành phố và các quận bị ảnh hưởng cơ hội trình bày quan điểm.
(8) Các Bang có thể thay đổi việc phân chia lãnh thổ hiện
hoặc các bộ phận lãnh thổ của họ theo thỏa thuận mà không có liên quan
đến các quy định của khoản (2) đến khoản (7) Điều này. Thành phố và các quận bị
ảnh hưởng có cơ hội để trình bày quan điểm. Thỏa thuận cần được xác nhận bằng
cách trưng cầu dân ý ở mỗi Bang liên quan. Nếu sửa đổi chỉ ảnh hưởng đến
một phần của lãnh thổ Bang, trưng cầu dân ý có thể được giới hạn ở các khu vực
bị ảnh hưởng; đoạn 2 của câu thứ năm không được áp dụng. Trong một cuộc trưng
cầu theo quy định của khoản này, đa số phiếu bầu sẽ có giá trị quyết định, với
điều kiện có tối thiểu 1/4 số người được quyền bỏ phiếu trong cuộc bầu cử Hạ
viện; các chi tiết được quy định bởi luật liên bang. Thỏa thuận cần có sự đồng
ý của Hạ viện.
Điều 30 [Quyền chủ quyền của các Bang]
Trừ khi có quy định khác hoặc cho phép bởi Luật cơ bản
này, việc thực hiện quyền lực và các chức năng nhà nước là một vấn đề thuộc về
các Bang.
Điều 31 [Tính tối cao của luật liên bang]
Luật liên bang sẽ được ưu tiên hơn luật các Bang.
Điều 32 [Quan hệ đối ngoại]
(1) Mối quan hệ với các quốc gia nước ngoài được thực hiện
bởi Liên bang.
(2) Trước khi thỏa thuận một hiệp ước ảnh hưởng đến các điều kiện
cụ thể của một Bang, Bang đó sẽ được tham vấn kịp thời.
(3) Trong phạm vi lĩnh vực mà các Bang có quyền lập pháp, chúng có
thể ký kết các điều ước quốc tế với nước ngoài với sự đồng ý
của Chính phủ Liên bang.
Điều 33 [Bình đẳng công dân – công vụ]
(1) Người Đức tại tất cả các Bang có các quyền và nghĩa vụ chính
trị như nhau.
(2) Mỗi người Đức được bình đẳng về điều kiện tham gia vào bất kỳ
cơ quan nhà nước nào theo năng lực, trình độ và thành tích chuyên môn của
mình.
(3) Việc hưởng quyền dân sự và chính trị, hay điều kiện tham
gia vào cơ quan quản lý nhà nước không phụ thuộc vào tôn giáo. Không ai phải
chịu thiệt thòi vì lý do tuân thủ hoặc không tuân thủ một tôn giáo hoặc tư
tưởng triết học nào.
(4) Việc thực hiện quyền chủ quyền một cách thường xuyên, như một
quy luật, được trao cho các thành viên cơ quan nhà nước, những người công
tác nhằm phục vụ và có sự tận tụy như luật định.
(5) Luật điều chỉnh các dịch vụ công cộng được quy
định và phát triển với sự quan tâm đầy đủ các nguyên tắc truyền
thống của hành chính công chuyên nghiệp.
Điều 34 [Trách nhiệm do vi phạm công vụ]
Nếu bất kỳ người nào, khi thực thi công quyền, vi phạm công vụ đối
với một bên thứ ba, trách nhiệm sẽ chủ yếu thuộc về nhà nước hoặc các cơ quan
nhà nước quản lý anh ta. Trong trường hợp hành vi sai trái cố ý hoặc cẩu thả,
quyền truy đòi đối với cá nhân viên chức đó được bảo
lưu. Các tòa án thường không được từ chối các yêu cầu bồi thường hoặc đền
bù.
Điều 35 [Trợ giúp pháp lý và hành chính, trợ giúp trong thảm
họa]
(1) Tất cả các cơ quan Liên bang và Bang có trách nhiệm hỗ trợ
pháp lý và hành chính với nhau.
(2) Để duy trì hoặc khôi phục lại an ninh, trật tự công
cộng, một Bang trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng có thể kêu gọi nhân lực
và các cơ sở của Cảnh sát biên giới Liên bang để hỗ trợ cảnh sát Bang khi không
có sự hỗ trợ như vậy, cảnh sát không thể thực hiện đầy đủ trách
nhiệm của mình, hoặc gặp khó khăn rất lớn. Để đối phó một tai nạn hoặc một thảm
họa tự nhiên nghiêm trọng, Bang có thể kêu gọi sự hỗ trợ của lực lượng cảnh sát
của các Bang khác hoặc của nhân lực và các cơ sở từ các cơ quan hành chính
khác, từ các lực lượng vũ trang, hoặc từ Cảnh sát biên giới Liên bang.
(3) Nếu thiên tai hoặc tai nạn đe dọa lãnh thổ của nhiều
Bang, Chính phủ liên bang, trong chừng mực cần thiết chống lại các nguy hiểm,
có thể hướng dẫn các chính quyền Bang cho phép lực lượng cảnh sát thuộc quyền
sử dụng của Bang khác, và có thể triển khai các đơn vị Cảnh sát biên giới Liên
bang hoặc các lực lượng vũ trang để hỗ trợ cảnh sát. Các biện pháp được
thực hiện bởi Chính phủ Liên bang theo câu đầu tiên của đoạn này sẽ được huỷ bỏ
bất cứ lúc nào theo yêu cầu của Thượng viện và ngay khi sự nguy hiểm không còn
tồn tại.
Điều 36 [Nhân sự chính quyền liên bang]
(1) Công chức làm việc cho chính quyền liên bang ở cấp cao
nhất được tuyển từ tất cả các Bang theo tỷ lệ thích hợp. Những người làm việc
tại các cơ quan khác của liên bang, như một quy luật, được tuyển từ Bang mà họ
phục vụ.
(2) Luật pháp liên quan đến nghĩa vụ quân sự cũng sẽ xem xét
đến việc phân chia Liên bang thành các Bang và tính địa phương của người
dân.
Điều 37 [Hành chính liên bang]
(1) Nếu một Bang không thực hiện đúng nghĩa vụ
của mình theo quy định của Luật cơ bản này hoặc các luật liên bang khác, Chính
phủ Liên bang, với sự đồng ý của Thượng viện, có thể thực hiện các bước
cần thiết để buộc Bang thực hiện đúng theo nghĩa vụ của mình.
(2) Với mục đích thực hiện các
biện pháp cưỡng chế đó, Chính phủ Liên bang hoặc đại diện của nó có quyền ban
hành các hướng dẫn đến tất cả các Bang và các cơ quan của nó.