Hiến Pháp Cộng Hòa Nhân Dân
Trung Hoa 1982
CÁC LẦN SỬA ĐỔI CỦA HIẾN PHÁP
NƯỚC CỘNG HOÀ NHÂN DÂN TRUNG
HOA
NĂM 1988
(Hội nghị lần thứ nhất, Đại hội Đại biểu Nhân
dân toàn quốc khoá 7 ngày 12 tháng 4 năm 1988. Công báo số 8 Đại hội Đại biểu
nhân dân toàn quốc ngày 12 tháng 4 năm 1988 công bố thi hành)
Điều 1. Địa vị và quản lý kinh tế tư nhân.
Điều 11 Hiến pháp thêm quy định: “
Nhà nước cho phép kinh tế tư nhân tồn tại và phát triển trong phạm vi quy định
của pháp luật. Kinh tế tư nhân là sự bổ sung của chế độ kinh tế XHCN. Nhà nước
bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp của kinh tế tư nhân, tiến hành chỉ đạo, giám
sát và quản lý đối với kinh tế tư nhân”.
Điều 2. Chuyển nhượng quyền thuê, cho thuê và
sử dụng đất đai
Khoản 4 Điều 10 Hiến pháp quy
định “Mọi tổ chức hoặc cá nhân không được chiếm đoạt, mua bán, cho thuê hoặc
chuyển nhượng đất đai dưới các hình thức trái pháp luật.” Nay sửa thành “
Mọi tổ chức, cá nhân không được chiếm hữu, mua bán hoặc các hình thức chuyển
nhượng đất đai trái pháp luật. Quyền sử dụng đất có thể được chuyển nhượng theo
quy định của pháp luật”.
NĂM 1993
(Hội nghị lần thứ nhất Đại hội Đại biểu nhân
dân toàn quốc khoá 8 ngày 29 tháng 3 năm 1993 thông qua. Công báo Đại hội Đại
biểu nhân dân toàn quốc khoá 8 ngày 29 tháng 3 năm 1993 công bố thi hành).
Điều 3. Nhiệm vụ và mục tiêu của giai đoạn đầu
Hai câu sau của phần cuối đoạn 7
Lời tựa Hiến pháp viết: “Từ nay về sau, nhiệm vụ căn bản của nước ta
là tập trung lực lượng tiến hành xây dựng hiện đại ho á XHCN. Nhân dân các dân
tộc Trung Quốc sẽ tiếp tục dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, với sự chỉ đạo
của chủ nghĩa Mác Lê nin và tư tưởng Mao Trạch Đông kiên trì chuyên chính dân
chủ nhân dân, kiên trì con đường XHCN, kiên trì cải cách đổi mới, không ngừng
hoàn thiện các mặt của chế độ XHCN, phát triển dân chủ XHCN, kiện toàn pháp chế
XHCN, tự lực cánh sinh, gian khổ phấn đấu từng bước thực hiện hiện đại hoá công
nghiệp, nông nghiệp, quốc phòng và khoa học kỹ thuật, xây dựng đất nước ta
thành một nước XHCN giàu mạnh, dân chủ văn minh.”
Nay sửa thành: “Nước ta đang ở vào giai
đoạn đầu XHCN. Nhiệm vụ căn bản của nhà nước là, căn cứ vào lý luận xây dựng
XHCN đặc sắc Trung Quốc, tập trung lực lượng tiến hành xây dựng hiện đại XHCN.
Nhân dân các dân tộc Trung Quốc tiếp tục dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản,
dưới sự chỉ đạo của chủ nghĩa Mác Lê nin, tư tưởng Mao Trạch Đông, kiên trì
chuyên chính dân chủ nhân dân, kiên trì con đường XHCN, kiên trì cải cách mở
cửa, không ngừng hoàn thiện các chế độ của CNXH, phát triển dân chủ XHCN, kiện
toàn pháp chế XHCN, tự lực cánh sinh, gian khổ đấu tranh, từng bước thực hiện
hiện đại hoá công nghiệp, nông nghiệp, quốc phòng và khoa học kỹ thuật, xây
dựng nước ta thành một nước XHCN giàu mạnh, dân chủ, văn minh”.
Điều 4. Chế độ chính đảng
Phần cuối đoạn 10 trong lời tựa Hiến pháp thêm:
“Chế độ hợp tác đa đảng và hiệp thương chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng
sản Trung Quốc sẽ tồn tại và phát triển lâu dài”.
Điều 5. Kinh tế quốc hữu
Điều 7 Hiến pháp quy định: “Kinh tế quốc doanh
là kinh tế dựa trên sở hữu toàn dân xã hội chủ nghĩa, là lực lượng chủ đạo
trong nền kinh tế quốc dân. Nhà nước bảo đảm củng cố và phát triển kinh tế quốc
doanh.” Nay sửa thành: “Kinh tế quốc hữu là thể chế kinh tế
dựa trên sở hữu toàn dân XHCN, là lực lượng chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân.
Nhà nước bảo đảm củng cố và phát triển kinh tế quốc doanh.”
Điều 6. Hình thức tổ chức kinh tế nông thôn
Khoản 1 Điều 8 Hiến pháp quy định: Công
xã nhân dân nông thôn, hợp tác sản xuất nông nghiệp và các hình thức hợp tác
kinh tế khác như sản xuất, cung tiêu, tín dụng, tiêu dùng, là kinh tế tập thể
quần chúng lao động XHCN. Người lao động tham gia kinh tế tập thể nông thôn, có
quyền kinh doanh trên đất phần trăm, diện tích rừng phần trăm, nghề phụ gia
đình, trồng trọt chăn nuôi trong phạm vi quy định của pháp luật. Nay sửa
thành: “Chế độ trách nhiệm trong nhận thầu sản xuất hộ gia đình và các
hình thức hợp tác kinh tế sản xuất, cung tiêu, tín dụng, tiêu thụ… ở nông thôn
là kinh tế tập thể quần chúng lao động XHCN. Người lao động tham gia vào tổ
chức kinh tế tập thể ở nông thôn có quyền kinh doanh trên đất phần trăm, diện
tích rừng phần trăm, các nghề phụ gia đình và chăn nuôi trồng trọt trong phạm
vi quy định của pháp luật”.
Điều 7. Kinh tế thị trường
Điều 15 Hiến pháp quy định: “Nhà nước thực hiện
kinh tế kế hoạch trên cơ sở công hữu xã hội chủ nghĩa. Nhà nước thông qua cân
bằng tổng hợp kinh tế kế hoạch và tác dụng bổ trợ của điều tiết thị trường, bảo
đảm kinh tế quốc dân phát triển hài hoà.” “Nghiêm cấm mọi tổ chức hoặc cá nhân
làm đảo lộn trật tự kinh tế xã hội”. Nay sửa lại: “Nhà nước
thực hiện kinh tế thị trường XHCN.” “Nhà nước tăng cường hoạt động lập pháp
trong quản lý kinh tế, hoàn thiện khống chế, điều tiết vĩ mô.” “Nhà nước nghiêm
cấm mọi tổ chức, cá nhân làm xáo trộn trật tự kinh tế xã hội theo quy định của
pháp luật”.
Điều 8. Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp
quốc doanh
Điều 16 Hiến pháp quy định: “Doanh nghiệp quốc
doanh phục tùng sự lãnh đạo thống nhất của nhà nước và hoàn thành kế hoạch nhà
nước, có quyền tự chủ trong quản lý kinh doanh theo quy định pháp luật.” “Doanh
nghiệp quốc doanh thông qua Đại hội Đại biểu công nhân viên chức và các hình
thức khác thực hiện quản lý dân chủ trên cơ sở quy định pháp luật.” Nay
sửa lại:“Doanh nghiệp quốc doanh có quyền tự do kinh doanh trong khuôn khổ
quy định pháp luật”. “Doanh nghiệp quốc doanh thực hiện quản lý dân chủ theo
quy định của pháp luật, thông qua Đại hội Đại biểu công nhân viên chức và các
hình thức khác.”
Điều 9. Tổ chức và kinh doanh của kinh tế tập
thể
Điều 17 Hiến pháp quy định: “Tổ chức kinh tế tập
thể ngoài chịu sự chỉ đạo của kế hoạch nhà nước và tuân thủ pháp luật có liên
quan, có quyền độc lập, tự chủ tiến hành các hoạt động kinh tế.” “Tổ chức kinh
tế tập thể thực hiện quản lý dân chủ trên cơ sở quy định của pháp luật, người
quản lý do toàn thể người lao động của đơn vị bầu ra hoặc bãi miễn, quyết định
những vấn đề quan trọng trong quản lý kinh doanh.” Nay sửa lại “Tổ
chức kinh tế tập thể tuân thủ các quy định pháp luật có liên quan, có quyền tự
chủ, độc lập tiến hành các hoạt động kinh doanh.” “Tổ chức kinh tế tập thể thực
hiện quản lý dân chủ, bầu và bãi miễn người quản lý theo quy định của pháp
luật, quyết định các vấn đề quan trọng trong quản lý kinh doanh.”
Điều 10. Lao động và người lao động
Khoản 3 điều 42 Hiến pháp quy định: “Lao
động là trách nhiệm vinh quang của tất cả công dân có đầy đủ năng lực lao động.
Người lao động trong doanh nghiệp quốc doanh và tổ chức kinh tế tập thể ở thành
phố thị trấn phải có thái độ người làm chủ quốc gia đối với lao động của chính
mình. Nhà nước phát động thi đua, khen thưởng với các điển hình lao động và cá
nhân lao động tiên tiến XHCN. Nhà nước phát động nghĩa vụ lao động việc làm đối
với công dân.” Nay sửa thành: “Lao động là trách nhiệm quang
vinh của tất cả công dân có đủ năng lực lao động. Người lao động trong doanh
nghiệp quốc hữu và tổ chức kinh tế tập thể thành thị nông thôn phải có thái độ
làm chủ đất nước với lao động của chính mình. Nhà nước phát động thi đua, khen
thưởng với các điển hình lao động và cá nhân lao động tiên tiến XHCN. Nhà nước
phát động nghĩa vụ lao động việc làm đối với công dân.”
Điều 11. Nhiệm kỳ của cơ quan quyền lực địa
phương
Điều 98 Hiến pháp quy định: “Đại hội Đại biểu
nhân dân Tỉnh, Thành phố trực thuộc, Thành phố thành lập Khu có nhiệm kỳ 5 năm.
Đại hội Đại biểu nhân dân Huyện, Thành phố không không thành lập Khu, Khu trực
thuộc thành phố, Hương, Hương dân tộc, Trấn có nhiệm kỳ 3 năm.”Nay sửa
thành: “Đại hội Đại biểu nhân dân Tỉnh, Thành phố trực thuộc, Huyện,
Thành phố, Khu trực thuộc thành phố có nhiệm kỳ 5 năm. Đại hội Đại biểu nhân
dân Hương, Hương dân tộc, Trấn có nhiệm kỳ 3 năm.”
NĂM 1999
(Hội nghị lần thứ 2, Đại hội Đại biểu toàn
quốc khoá 9 ngày 15 tháng 3 năm 1999 thông qua, Công báo của Đại hội Đại biểu
toàn quốc khoá 9 ngày 15 tháng 3 năm 1999 công bố thi hành).
Điều 12. Các mục tiêu và nhiệm vụ căn bản
trong giai đoạn đầu CNXH
Đoạn thứ 7 lời tựa Hiến pháp viết: “Sự thắng
lợi của cách mạng chủ nghĩa dân chủ mới Trung Quốc và những thành tựu của sự
nghiệp XHCN do Đảng Cộng sản Trung Quốc lãnh đạo nhân dân các dân tộc Trung
Quốc dưới sự dẫn dắt của lý luận Mác Lê nin, tư tưởng Mao Trạch Đông kiên trì
chân lý, sửa chữa sai lầm, gian khổ chiến đấu và giành được thắng lợi. Nước ta
đang ở giai đoạn đầu XHCN. Nhiệm vụ căn bản của nhà nước là căn cứ vào lý luận
xây dựng XHCN đặc sắc Trung Quốc, tập trung lực lượng tiến hành xây dựng hiện
đại XHCN. Nhân dân các dân tộc Trung Quốc tiếp tục dưới sự lãnh đạo của Đảng
Cộng sản, dưới sự chỉ đạo của chủ nghĩa Mác Lê nin, tư tưởng Mao Trạch Đông,
kiên trì chuyên chính dân chủ nhân dân, kiên trì con đường XHCN, kiên trì cải
cách mở cửa, không ngừng hoàn thiện các chế độ của CNXH, phát triển dân chủ
XHCN, kiện toàn pháp chế XHCN, tự lực cánh sinh, gian khổ đấu tranh, từng bước
thực hiện hiện đại hoá công nghiệp, nông nghiệp, quốc phòng và khoa học kỹ
thuật, xây dựng nước ta thành một nước XHCN giàu mạnh, dân chủ, văn
minh.” Nay sửa thành: “Thắng lợi của cách mạng chủ nghĩa dân
chủ mới Trung Quốc và thành tựu của sự nghiệp XHCN, là do nhân dân các dân tộc
Trung Quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc, dưới sự chỉ đạo của
chủ nghĩa Mác Lê nin và tư tưởng Mao Trạch Đông, kiên trì chân lý, sửa chữa sai
lầm, chiến thắng nhiều khó khăn hiểm nguy giành được thắng lợi. Nước ta sẽ ở
trong giai đoạn đầu XHCN lâu dài, nhiệm vụ căn bản của nhà nước là đi theo con
đường xây dựng CNXH có đặc sắc Trung Quốc, tập trung lực lượng tiến hành xây
dựng hiện đại hoá XHCN. Nhân dân các dân tộc Trung Quốc sẽ tiếp tục dưới sự
lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc, vận dụng chủ nghĩa Mác Lê nin, tư tưởng
Mao Trạch Đông, lý luận Đặng Tiểu Bình kiên trì chuyên chính dân chủ nhân dân,
kiên trì con đường XHCN, kiên trì cải cách mở cửa, không ngừng hoàn thiện các
chế độ XHCN, phát triển nền kinh tế thị trường XHCN, phát triển dân chủ XHCN,
kiện toàn pháp chế XHCN, tự lực cánh sinh, gian khổ phấn đấu, từng bước thực
hiện hiện đại hoá công nghiệp, nông nghiệp, quốc phòng và khoa học kỹ thuật,
xây dựng nước ta thành một nước XHCN giàu mạnh, dân chủ, văn minh.”
Điều 13. Mục tiêu của việc xây dựng pháp chế
Điều 5 Hiến pháp bổ sung thêm 1
khoản trở thành khoản 1 quy định: “Nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa thực hiện
quản lý nhà nước bằng pháp luật, xây dựng nhà nước pháp trị XHCN.”
Điều 14. Hình thức sở hữu và chế độ phân phối
Điều 6 Hiến pháp quy định: “Cơ sở của chế độ
kinh tế xã hội chủ nghĩa của nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa là chế độ công
hữu xã hội chủ nghĩa tư liệu sản xuất, gồm sở hữu toàn dân và sở hữu tập thể
quần chúng lao động.” “Chế độ công hữu xã hội chủ nghĩa xoá bỏ chế độ người bóc
lột người, thực hiện nguyên tắc làm theo năng lực, hưởng theo lao động.” Nay
sửa thành: “Cơ sở của chế độ kinh tế XHCN của nước Cộng hoà
nhân dân Trung Hoa là chế độ công hữu XHCN tư
liệu sản xuất với chế độ sở hữu toàn dân và chế độ sở hữu tập thể của người lao
động. Chế độ công hữu XHCN xoá bỏ chế độ người bóc lột người, thực hiện nguyên
tắc làm theo năng lực hưởng theo lao động.” “Nhà nước ở trong giai đoạn đầu của
CNXH, kiên trì chế độ kinh tế cơ bản với công hữu làm chủ thể và các hình thức
kinh tế khác cùng phát triển, kiên trì chế độ phân phối theo lao động là chính,
và chế độ phân phối với các hình thức phân phối đa dạng khác cùng tồn tại.”
Điều 15. Hình thức tổ chức kinh tế nông thôn
Khoản 1 Điều 8 Hiến pháp quy định: “Chế
độ trách nhiệm trong nhận thầu sản xuất hộ gia đình và các hình thức hợp tác
kinh tế sản xuất, cung tiêu, tín dụng, tiêu thụ… ở nông thôn là kinh tế tập thể
quần chúng lao động XHCN. Người lao động tham gia vào tổ chức kinh tế tập thể
nông thôn có quyền kinh doanh trên đất phần trăm, diện tích rừng phần trăm, các
nghề phụ gia đình và chăn nuôi trồng trọt trong phạm vi quy định của pháp
luật”. Nay sửa lại: “Tổ chức kinh tế tập thể nông thôn thực
hiện thể chế kinh doanh đa tầng trên cơ sở nhận thầu kinh doanh ở gia đình, kết
hợp thống nhất và phân chia. Các hình thức hợp tác kinh tế nông thôn như: sản
xuất, cung tiêu, tín dụng, tiêu dùng là chế độ kinh tế tập thể XHCN quần chúng
lao động. Người lao động tham gia vào tổ chức kinh tế tập thể nông thôn có
quyền kinh doanh trên đất phần trăm, diện tích rừng phần trăm, nghề phụ gia
đình, chăn nuôi trồng trọt theo quy định của pháp luật.”
Điều 16. Địa vị và quản lý kinh tế phi công
hữu
Điều 11 Hiến pháp quy định: “Kinh tế cá thể của
người lao động thành phố thị trấn trong phạm vi quy định của pháp luật là sự bổ
sung của kinh tế công hữu xã hội chủ nghĩa. Nhà nước bảo hộ quyền và lợi ích
hợp pháp của kinh tế cá thể.” “Nhà nước quản lý hành chính, chỉ đạo, giúp đỡ và
giám sát kinh tế cá thể” “Nhà nước cho phép kinh tế tư nhân tồn tại và phát
triển trong phạm vi quy định của pháp luật. Kinh tế tư nhân là sự bổ sung chế
độ kinh tế XHCN. Nhà nước bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp của kinh tế tư nhân,
tiến hành chỉ đạo, giám sát và quản lý đối với kinh tế tư nhân” Nay sửa
thành: “Kinh tế cá thể, kinh tế tư nhân, kinh tế phi công hữu trong
phạm vi quy định của pháp luật là một bộ phận hợp thành quan trọng của kinh tế
thị trường XHCN.” “Nhà nước bảo hộ quyền và lợi ích hợp pháp của kinh tế cá
thể, kinh tế tư nhân. Nhà nước thực hiện sự chỉ đạo, giám sát và quản lý đối
với kinh tế cá thể, kinh tế tư nhân.”
Điều 17. Chế tài phạm tội, bảo vệ trật tự XHCN
Điều 28 Hiến pháp quy định: “Nhà nước bảo vệ
trật tự xã hội chủ nghĩa, trấn áp các hoạt động phản quốc và các hoạt động phản
cách mạng khác, xử lý các hoạt động làm nguy hại đến trật tự trị an, phá hoại
kinh tế xã hội chủ nghĩa, và các hoạt động tội phạm khác, trừng trị và cải tạo
các phần tử phạm tội.” Nay sửa thành: “Nhà nước bảo vệ trật tự
XHCN, trấn áp các hoạt động phản quốc và các hoạt động tội phạm nguy hại đến an
ninh quốc gia, xử lý hoạt động phạm tội nguy hại đến trật tự trị an, phá hoại
kinh tế XHCN và các hoạt động tội phạm khác, trừng trị và cải tạo phần tử phạm
tội.”
NĂM 2004
(Hội nghị lần thứ 2 Đại hội đại biểu nhân dân
toàn quốc khoá 10 ngày 14 tháng 3 năm 2004. Công báo của Đại hội đại biểu nhân
dân toàn quốc ngày 14 tháng 3 năm 2004 công bố thi hành)
Điều 18. Trong đoạn 7 Lời tựa Hiến
pháp viết: “dưới sự chỉ đạo của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Mao Trạch
Đông” sửa thành “dưới sự chỉ đạo của chủ nghĩa Mác Lênin, tư
tưởng Mao Trạch Đông, lý luận Đặng Tiểu Bình và tư tưởng quan trọng “Ba đại diện”,
“đi theo con đường xây dựng XHCN có đặc sắc Trung Quốc”, sửa thành “đi
theo con đường XHCN đặc sắc Trung Quốc”, sau đoạn “từng bước thực hiện hiện đại
hoá công nghiệp, nông nghiệp, quốc phòng, khoa học kỹ thuật” tăng thêm “đẩy
mạnh việc phát triển văn minh vật chất, văn minh chính trị và văn minh tinh
thần”. Như vậy, đoạn này sửa thành “sự thắng lợi của cách mạng
chủ nghĩa dân chủ mới và các thành tựu của sự nghiệp XHCN là do nhân dân các
dân tộc Trung Quốc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản cùng với chủ nghĩa Mác
Lênin, tư tưởng Mao Trạch Đông, kiên trì chân lý, sửa chữa sai lầm, chiến thắng
nhiều khó khăn nguy hiểm giành được. Nước ta sẽ ở trong thời kỳ đầu XHCN một
thời gian dài. Nhiệm vụ căn bản của nước ta là đi theo con đường XHCN đặc sắc
Trung Quốc, tập trung lực lượng tiến hành xây dựng hiện đại hoá XHCN. Nhân dân
các dân tộc Trung Quốc tiếp tục dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc,
dưới sự chỉ đạo của chủ nghĩa Mác Lê nin, tư tưởng Mao Trạch Đông, lý luận Đặng
Tiểu Bình và tư tưởng quan trọng “Ba đại diện”, kiên trì chuyên chính dân chủ
nhân dân, kiên trì con đường XHCN, kiên trì cải cách mở cửa, không ngừng hoàn
thiện các chế độ XHCN, phát triển kinh tế thị trường XHCN, phát triển dân chủ
XHCN, kiện toàn pháp chế XHCN, tự lực cánh sinh, gian khổ đấu tranh, từng bước
thực hiện hiện đại hoá công nghiệp, nông nghiệp, quốc phòng và khoa học kỹ
thuật, đay mạnh phát triển văn minh vật chất, văn minh chính trị và văn minh
tinh thần, xây dựng nước ta thành một nước XHCN giàu mạnh, dân chủ văn minh.”
Điều 19. Hai câu trong đoạn 10 Lời
tựa Hiến pháp viết: “Trong quá trình lâu dài của cách mạng và xây dựng đã kết
thành một khối gồm các đảng phái dân chủ và các đoàn thể nhân dân tham gia,
dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc bao gồm toàn thể nhân dân lao
động XHCN, người yêu nước XHCN và trận tuyến thống nhất của đông đảo người yêu
nước ủng hộ. Trận tuyến thống nhất tiếp tục được củng cố và phát triển.” Nay
sửa lại: “trong quá trình xây dựng và cách mạng lâu dài, đã kết thành một
khối gồm các đảng phái dân chủ và các đoàn thể nhân dân tham gia dưới sự lãnh
đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc bao gồm toàn thể người lao động XHCN, người
xây dựng sự nghiệp XHCN, người yêu nước XHCN và trận tuyến thống nhất của đông
đảo người yêu nước ủng hộ. Trận tuyến thống nhất tiếp tục được củng cố và phát
triển.”
Điều 20. Khoản 3 Điều 10 Hiến pháp quy định: “Nhà
nước có thể tiến hành trưng dụng đất đai theo quy định của pháp luật, trong
trường hợp cần thiết nhằm đảm bảo lợi ích công cộng.” Nay sửa thành: “Nhà
nước có thể tiến hành trưng thu hoặc trưng dụng có bồi thường đối với đất đai
theo quy định của pháp luật trong trường hợp cần thiết nhằm đảm bảo lợi ích
công cộng.”
Điều 21. Khoản 2 điều 11 Hiến pháp “Nhà nước bảo
hộ quyền và lợi ích hợp pháp của kinh tế cá thể, kinh tế tư nhân. Nhà nước thực
hiện sự chỉ đạo, giám sát và quản lý đối với kinh tế cá thể, kinh tế tư
nhân.” Nay sửa thành “Nhà nước bảo hộ quyền và lợi ích hợp
pháp của kinh tế cá thể, kinh tế tư nhân và các thành phần kinh tế phi công hữu
khác. Nhà nước cổ vũ, ủng hộ và chỉ đạo kinh tế phi công hữu phát triển, và
thực hiện giám sát và quản lý đối với kinh tế phi công hữu theo quy định pháp
luật.”
Điều 22. Điều 13 Hiến pháp quy định “Nhà
nước bảo vệ quyền sở hữu thu nhập, tích luỹ, nhà cửa và các tài sản hợp pháp
khác của công dân.” “Nhà nước dựa vào các quy định của pháp luật, bảo vệ quyền
thừa kế tư nhân về tài sản công dân.” Nay sửa thành “Quyền tư
hữu về tài sản hợp pháp của công dân là bất khả xâm phạm”. “Nhà nước bảo hộ
quyền tư hữu về tài sản và quyền thừa kế của công dân theo quy định của pháp
luật”. “Nhà nước có thể tiến hành trưng thu hoặc trưng dụng có bồi thường đối
với tài sản tư hữu của công dân theo quy định của pháp luật trong trường hợp
cần thiết nhằm đảm bảo lợi ích công cộng.”
Điều 23. Điều 14 Hiến pháp tăng
thêm 1 khoản, thành khoản 4: “Nhà nước xây dựng kiện toàn chế độ bảo
đảm xã hội tương ứng với trình độ phát triển kinh tế.”
Điều 24. Điều 33 Hiến pháp tăng thêm 1
khoản, thành khoản 3: “Nhà nước tôn trọng và bảo đảm nhân quyền.” Khoản 3 tương
ứng trở thành khoản 4.
Điều 25. Khoản 1 điều 59 Hiến pháp quy định “Đại
hội Đại biểu nhân dân toàn quốc do đại biểu các Tỉnh, Khu tự trị, Thành phố
trực thuộc và quân đội hợp thành. Tất cả các dân tộc thiểu số đều có tỷ lệ đại
biểu tương ứng.” Nay sửa thành: “Đại hội Đại biểu nhân dân
toàn quốc do đại biểu các Tỉnh, Khu tự trị, Thành phố trực thuộc, Khu hành
chính đặc biệt và quân đội hợp thành. Tất cả các dân tộc thiểu số đều có tỉ lệ
đại biểu tương ứng.”
Điều 26. Điều 67 Hiến pháp quy định “chức
năng quyền hạn thứ 20 của Uỷ ban thường vụ Đại hội Đại biểu nhân dân toàn quốc
là quyết định giới nghiêm toàn quốc hoặc tỉnh đặc biệt, khu tự trị, thành phố
trực thuộc nay sửa thành (chức năng quyền hạn thứ 20) quyết
định toàn quốc hoặc 1 tỉnh, khu tự trị, thành phố trực thuộc rơi vào tình trạng
khan cấp.”
Điều 27. Điều 80 Hiến pháp viết: “Chủ tịch
nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa căn cứ theo quyết định của Đại hội Đại biểu
nhân dân toàn quốc và quyết định của Uỷ ban thường vụ Đại hội Đại biểu nhân dân
toàn quốc có quyền công bố pháp luật, bãi miễn Thủ tướng Quốc Vụ viện, Phó thủ
tướng, Uỷ viên Quốc Vụ viện, Bộ trưởng các Bộ, Chủ nhiệm các Uỷ ban, Tổng Kiểm
toán, Trưởng Ban Thư ký, trao tặng các huân chương và danh hiệu danh dự, công
bố lệnh đặc xá, công bố lệnh giới nghiêm, tuyên bố tình trạng chiến tranh,
tuyên bố lệnh động viên.” Nay sửa thành “Chủ tịch nước Cộng
hoà nhân dân Trung Hoa căn cứ theo quyết định của Đại hội Đại biểu nhân dân
toàn quốc, quyết định của Uỷ ban thường vụ Đại hội Đại biểu nhân dân toàn quốc
công bố pháp luật, miễn nhiệm Thủ tướng, Phó Thủ tướng, uỷ viên Quốc Vụ viện,
các Bộ trưởng, các Chủ nhiệm Uỷ ban, Tổng kiểm toán, Trưởng ban thư ký, phong
tặng huân chương nhà nước và các danh hiệu danh dự, công bố lệnh đặc xá, tuyên
bố đất nước rơi vào tình trạng khan cấp, tuyên bố tình trạng chiến tranh, phát
lệnh tổng động viên.”
Điều 28. Điều 81 Hiến pháp quy định: “Chủ
tịch nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa đại diện cho nước Cộng hoà nhân dân Trung
Hoa tiếp nhận Đại sứ nước ngoài; căn cứ vào quyết định của Uỷ ban thường vụ Đại
hội Đại biểu nhân dân toàn quốc, phái và triệu hồi Đại sứ toàn quyền tại nước
ngoài, phê chuan hoặc bãi bỏ các điều ước hoặc hiệp định quan trọng với nước
ngoài.” Nay sửa thành: “Chủ tịch nước Cộng hoà nhân dân Trung
Hoa đại diện cho nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa trong các hoạt động đối nội,
tiếp nhận Đại sứ nước ngoài; căn cứ vào quyết định của Uỷ ban thường vụ Đại hội
Đại biểu nhân dân toàn quốc phái hoặc triệu hồi đại sứ tại nước ngoài, phê
chuẩn hoặc bãi bỏ điều ước hoặc hiệp định quan trọng ký với nước ngoài.”
Điều 29. Điều 89 Hiến pháp quy định chức
năng quyền hạn thứ 16 của Quốc Vụ viện quyết định lệnh giới nghiêm trong phạm
vi nội bộ của Tỉnh, Khu tự trị, Thành phố trực thuộc. Nay sửa thành :
“chức năng quyền hạn thứ 16 là quyết định tình trạng khẩn cấp theo quy định của
pháp luật đối với Tỉnh, Khu tự trị, Thành phố trực thuộc.”
Điều 30. Điều 98 Hiến pháp quy định “Đại
hội Đại biểu nhân dân Tỉnh, Thành phố trực thuộc, Huyện, Thành phố, Khu trực
thuộc thành phố có nhiệm kỳ 5 năm. Đại hội Đại biểu nhân dân Hương, Hương dân
tộc, Trấn có nhiệm kỳ 3 năm.” Nay sửa thành: “Nhiệm kỳ của Đại
hội Đại biểu nhân dân cấp địa phương là 5 năm”.
Điều 31. Chương 4 Hiến pháp “Quốc kỳ, quốc
huy, thủ đô” sửa thành “Quốc kỳ, quốc ca, quốc huy, thủ đô”. Điều 136 Hiến
pháp tăng thêm 1 khoản, trở thành khoản 2: “Quốc ca của nước
Cộng hoà nhân dân Trung Hoa là ca khúc “Nghĩa dũng quân, tiến lên”.